Mô-đun quang điện mặt trời silic kết tinh là thiết bị dùng để biến ánh sáng mặt trời thành điện năng. Chúng hoạt động dựa trên các tế bào quang điện làm từ silicon dạng tinh thể. Có hai loại phổ biến là mô-đun silicon đơn tinh thể và mô-đun đa tinh thể. Các tế bào này thường được bao bọc bởi nhiều lớp vật liệu như kính, lớp phủ EVA và tấm nền để tăng độ bền và bảo vệ khỏi tác động của thời tiết.

Những mô-đun này là bộ phận quan trọng nhất trong hệ thống điện mặt trời, từ các hệ thống nhỏ ở hộ gia đình đến những dự án quy mô lớn như nhà máy điện mặt trời. Chúng là nơi đầu tiên tạo ra điện nên ảnh hưởng lớn đến hiệu suất, độ bền và tuổi thọ của cả hệ thống. Việc sử dụng mô-đun chất lượng cao giúp tạo ra nhiều điện hơn, đồng thời đảm bảo hệ thống vận hành an toàn trong thời gian dài, ngay cả khi phải đối mặt với thời tiết khắc nghiệt như nắng nóng, mưa lớn, độ ẩm cao, gió mạnh hay tia cực tím.

Vì tầm quan trọng đó, mô-đun quang điện silic kết tinh nên tuân theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6781‑1‑1:2025, tương đương với tiêu chuẩn quốc tế IEC 61215-1-1:2021. Bộ tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu về thiết kế, thử nghiệm và kiểm tra chất lượng sản phẩm. Mục tiêu là đánh giá độ bền cơ học, hiệu suất phát điện và khả năng chống chịu với môi trường để đảm bảo mô-đun có thể hoạt động ổn định trong suốt vòng đời từ 20 đến 30 năm.

Mô-đun quang điện mặt trời silic kết tinh nên đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Việc tuân thủ TCVN 6781‑1‑1:2025 không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư, mà còn mở ra cơ hội cho doanh nghiệp sản xuất mô-đun quang điện tham gia vào các dự án đấu thầu, xuất khẩu sản phẩm, cũng như thâm nhập thị trường quốc tế dễ dàng hơn. Đồng thời, tiêu chuẩn này cũng là căn cứ pháp lý quan trọng để các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát chất lượng sản phẩm, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

TCVN 6781‑1‑1:2025 đưa ra những yêu cầu kỹ thuật cụ thể để đánh giá và chứng nhận chất lượng thiết kế của mô-đun quang điện mặt trời silic kết tinh dùng ngoài trời. Mục tiêu là đảm bảo các mô-đun này có thể vận hành ổn định, bền bỉ trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Dù không thể dự đoán chính xác tuổi thọ của sản phẩm, các thử nghiệm theo tiêu chuẩn vẫn giúp đánh giá mức độ tin cậy trong thời gian dài sử dụng.

Tiêu chuẩn này áp dụng cho tất cả mô-đun phẳng làm từ silicon dùng để lắp đặt trên mặt đất, bao gồm cả loại cứng và linh hoạt. Tuy nhiên, nó không áp dụng cho các mô-đun sử dụng trong hệ thống tập trung công suất cao, ngoại trừ một số mô-đun tập trung nhẹ (low-concentrator). Để kiểm tra độ bền sản phẩm, tiêu chuẩn sử dụng các bài thử mô phỏng điều kiện thời tiết khắc nghiệt như nhiệt độ cao, độ ẩm lớn, lực cơ học, thay đổi nhiệt độ liên tục, tia cực tím, và mưa đá, dựa trên kinh nghiệm thực tế từ các sự cố hư hỏng ngoài hiện trường.

Ngoài ra, tiêu chuẩn cũng quy định rõ ràng về tài liệu cần có kèm theo, bao gồm cách lấy mẫu, cách ghi nhãn, và cách lập báo cáo kết quả thử nghiệm. Các yêu cầu và phương pháp thử được mô tả chi tiết, bám sát các quy chuẩn quốc tế như IEC 61215‑1 và IEC 61215‑2, nhằm đảm bảo tính tương thích và công nhận toàn cầu.

Trong trường hợp mô-đun được lắp đặt tại nơi có điều kiện khắc nghiệt, như nhiệt độ ngoài trời lên tới 70°C với độ ẩm 98%, tiêu chuẩn khuyến nghị áp dụng thêm thử nghiệm theo IEC TS 63126 để tăng độ tin cậy. Các nhà sản xuất muốn duy trì chất lượng ổn định trong quá trình sản xuất có thể tham khảo thêm tiêu chuẩn quản lý chất lượng sản xuất IEC 62941.

Tóm lại, áp dụng TCVN 6781‑1‑1:2025 mang lại một công cụ hữu ích và toàn diện, giúp doanh nghiệp sản xuất và đơn vị thử nghiệm xây dựng hệ thống kiểm định chặt chẽ, đảm bảo các mô-đun quang điện đạt yêu cầu thiết kế, có độ tin cậy cao và an toàn khi sử dụng ngoài trời.

An Dương